“Ik wil 2019!”

Koningsdag is ook de verjaardag van mijn man. In ‘time slots’ vieren we dit met familie en paar vrienden. Doordat niet iedereen tegelijk kwam, waren er persoonlijke gesprekken in plaats van over ‘ditjes en datjes’ praten. Echt fijn. Van Chris krijgen we een brief met ‘Fijne Koningsdag’! We zien een paar strepen door deze tekst, die ons kind kennelijk heeft getekend. En ik twijfel weer, wat te doen met mijn kind op afstand. Toch maar gaan beeldbellen? Ik weet het niet. Het helpt om het gemis dat ik regelmatig voel om te zetten door zelf iets te doen dat voor hem bestemd is. Zo ben ik wel met Chris bezig. Een al lang gekoesterde wens van mij om 100 foto’s uit te zoeken, die te lamineren en in een multomap te doen. Chris is gek op plaatjes en foto’s, het zou hem veel plezier doen. Maar ik kom er nog niet aan toe. Teveel mensen thuis, die allemaal mijn aandacht willen of iets willen ondernemen. Ik ben gewoon nooit alleen. 

Mijn eigen toestand is goed, vind ik. Ik slaap goed, ben relaxter en voel me prima in mijn prachtige huis. Deze week geen escalaties. Ik beeld me in, dat mijn rust uitstraalt naar de rest van mijn gezin. Er zijn genoeg redenen om tevreden te zijn. Ik zie Piet meer dan ooit en geniet van de gezelligheid die hij en ook zijn vriendin brengen in ons huis. Het is elke dag weer een verassing, dat Ronald eerder thuis is dan normaliter. Er is geen haast om te eten, we bespreken meer dan ooit. Door alle overtollige tijd, heeft Ronald zijn kansen gepakt om veel ideeën die we voor ons huis hadden, uit te voeren! Muren zijn geschilderd en behangen, de buitenboel schoongemaakt, de tuin is weer netjes. Ons huis is af en dat is leuk! Felix heeft voldoende afleiding en Marieke is gewend. Beiden roepen ze regelmatig op hun eigen manier dat ze klaar zijn met de Corona. “Ik wil 2019”, roept Felix zeker dagelijks. Hij is er regelmatig verdrietig door en zegt jammerend: “Nergens meer heen door Corona”. Ik leef met hem mee, maar kan er niets aan doen.

Zendtijd!

Marieke vindt de Corona ‘stom’, maar voelt zich ‘beter’ dan Felix en laat dit ook merken. “Felix begrijpt het niet, mama!” Ik laat haar in de waan, maar ik geloof dat haar broer de effecten van Corona op zijn manier net zo goed doorheeft. Marieke kijkt mee naar het journaal en vraagt daarna: “Ze hebben het erover hoe lang de Corona duurt, toch?!” De doden in IC-berichten gaan langs haar heen, maar wat op haar zelf betrekking heeft kan ze filteren uit alle informatie. Marieke is veel alleen, en zoekt de gezelligheid op. Dus als we gegeten hebben, blijft ze langer aan tafel zitten en vraagt ‘zendtijd’. “Ik wil praten!”, zegt Marieke als wij ons gesprek voeren en haar vraag niet horen. Ze confronteert ons met een jarenlange gewoonte. Nooit had ze de behoefte ‘mee te doen’ en verdween na het eten naar haar kamer, net als Felix. Maar dat is dus veranderd. “Wat vinden jullie van de Coronatijd?”, “Mama, jij hoort mij niet, ik vroeg iets”. Het is echt wennen, want het natafelen is voor Piet en ons altijd een moment om dingen te bespreken. De gesprekken aan tafel gaan over beleggen en hypotheken, waar ze niets van begrijpt of over mensen, die ze niet kent. Nu moeten we rekening houden met haar, maar haar onderwerpen en vragen zijn niet altijd duidelijk. En ik heb niet altijd het geduld om af te wachten totdat Marieke eindelijk heeft duidelijk gemaakt, wat ze bedoelt. Bovendien was ik altijd wel blij, om in volwassen taal over normale onderwerpen te praten. Tenslotte zijn in deze Corona tijd mijn dagen gevuld met aangepast kinderlijk taalgebruik en dito onderwerpen. En hoe gemeen ook, de cognitieve vermogens van Marieke zitten ver onder haar echte leeftijd van veertien jaar. Ja, ze kan goed haar emoties verwoorden, gezien haar beperking. Maar onderwerpen over het dagelijks leven zijn voor haar begrip- en spraakvermogen meestal te hoog gegrepen. Daarnaast maakt haar puberteit en het feit dat ik in deze Corona-tijd op haar ‘lip zit’,  Marieke wars van mijn ‘zorg-stand’. Natuurlijk weet ik altijd alles beter en irriteert het me als dingen soms zo langzaam gaan, terwijl het veel sneller kan. Soms is mijn geduld op en overschat ik de capaciteiten van mijn eigen dochter. Hierdoor ontstaan soms ruzies en oh wat voel ik me daar rottig onder.

Als ‘onze’ therapie begint, zie ik tranen bij Marieke. Het lijkt erop dat ze het erom doet, even daarvoor was ze nog vrolijk. Het zijn geen gespeelde tranen, Marieke weet haarfijn, wat ze in haar therapie wil bespreken en daarom heeft ze verdriet. “Ik maakte ruzie met mama”, en ik realiseer me nu dat Marieke zich daarover schuldig voelt en ik nu ook. Want ik wil soms te snel en teveel van haar. Daardoor heb ik de neiging dingen van haar over te nemen of haar woorden en zinnen aan te vullen. Even verder in het gesprek, komt de essentie naar boven. De therapeute legt het uit: “Marieke is beperkt en daarom wil Mama altijd verzorgen. Dit is een rottige combinatie in de puberteit als je alles zelf wil doen. Nu Marieke groter wordt, mag Mama niet meer altijd zorgen. Dat is even wennen.” Met andere woorden: het ‘bemoei je niet met mij’ moet ik accepteren.

En ook van Ronald en Piet krijg ik weer een les: “Ik denk voor Marieke en daarmee moet ik stoppen”, zegt Piet. Tijdens het natafelen, vertaal ik uit de macht der gewoonte,  wat Marieke bedoelt als haar verhaal niet meteen wordt begrepen. De mannen accepteren dit niet en terecht. Ik incasseer en ben blij dat ze mij hiervan hebben bewust gemaakt. Tja want het is ook jarenlange ervaring, dat ik de enige ben die haar onbegrijpelijke zinnen kan omzetten in gangbare taal. Ik moest souffleren wat Marieke zegt en doet, omdat anderen haar niet begrijpen. En andersom leg ik vaak uit wat anderen zeggen en bedoelen. Kan ik dan toch enigszins gaan loslaten!?   

Inzicht en overzicht

Boodschappen doe ik nu alleen, Felix en Marieke hebben er geen zin meer in. Daar wordt ik aangesproken op deze stukjes die ik schrijf. “Hoe gaat het nu?”, vragen verschillende mensen. Meestal hou ik het erop, dat we zo langzamerhand ‘gestabiliseerd’ zijn. Soms maak ik een praatje met iemand die ik beter ken. Maar hoe meer ik vertel, hoe lastiger het wordt, blijkt dan. Pas als ik een traan uit mijn ooghoek voel rollen daar midden in de supermarkt, merk ik het. Mijn onderhuidse verdriet, komt zonder dat ik het wil uit mijn lichaam gerold. Dan is het tijd om het gesprek af te ronden.

Marieke mag volgende week twee dagen naar de noodopvang op school, Piet zijn studie start weer, de wereld komt weer op gang, maar ik ben bang. Ik vind het te snel, ik ben er nog niet aan toe zijn. Misschien is het egoïstisch, maar de afgelopen weken voelen als een soort inhaalslag van verloren tijd met mijn man. Ik doe nu alles samen met Ronald, nog nooit gebeurd. Want ondanks het gemis van Chris, de problemen en escalaties binnen mijn gezin, is er overzicht voor mij. Naast de angst dat toch nog één van ons dit virus treft, zie ik op tegen alle externe activiteiten als de lockdown voorbij is. Nog even, laten we nog even volhouden… Ik hoef niet zozeer terug naar 2019.