Alles komt tegelijk!

Het nieuwe jaar is hier in vliegende vaart begonnen. Er komen veel veranderingen aan binnen mijn gezin.

Het vervolg van de situatie rondom Oom John is niet rooskleurig. Nadat zijn Kerstdiner is bezorgd, belt hij meteen.
“Dankjewel! Maar wil je dit niet vaker doen?! Ik heb mijn eten al geregeld”.
Hij wil niet betutteld worden en heeft er het beste van gemaakt met Kerst en Oude en Nieuw. Helaas is er een nieuwe tegenvaller, tante Wupke is gevallen en heeft haar heup gebroken. Dit vertelt mijn moeder. Als ik hem bel, krijg ik voor het eerst een timide stem te horen:
 De operatie is goed verlopen van Wupke, maar ik heb haar nog niet gezien. Ze schijnt in de war te zijn.” Verder is er niets te melden, blijkt:
“Ik heb niets te vertellen, er gebeurt niets.”, meldt hij mij triest.
Ik besluit toch iets te vertellen over wat bij mij gebeurt, maar zijn reactie is lusteloos. Helaas ik kan hem nu niet anders helpen, dan door regelmatig contact te houden.

18 jaar!

Felix wordt 18 jaar op 22 januari 2021. Daar moet van alles voor worden geregeld, want natuurlijk kan hij dat niet zelf. Een DigiD is tegenwoordig een voorwaarde om in het leven verder te kunnen, dus die staat bovenaan mijn ‘To-do lijst’. Op mijn laptop volg ik de digitale route voor de aanvraag. Helaas net als ik er bijna ben, word ik eruit gegooid, mijn 15 minuten zijn voorbij. Ik ben te langzaam of ik wil te snel, het lukt me niet. Ik bel de hulplijn. Nadat ik heb verteld, waar ik gestrand ben op de route naar de aanvraag, vraagt ze of mijn zoon thuis is. Ze reageert niet op mijn verhaal, dat Felix een beperking heeft en hier niets van begrijpt.
“Is uw zoon thuis?”, herhaalt ze voor de tweede keer, zonder reactie op mijn uitleg. Gelukkig is Felix thuis. Ik loop met de telefoon naar de bank, waar hij onderuit gezakt tv zit te kijken. Ik zet de telefoon op luidspeakerstand en vraag hem:  
“Felix ik ben jouw Digid aan het aanvragen, vind je dat goed?” Mijn zoon zegt (natuurlijk) niets. De vrouw blijft ook stil, ik doe een andere poging.
“Felix ik heb een mevrouw aan de lijn en ze wil weten of ik jou mag helpen met je Digid?”
Nu kijkt mijn zoon mij vragend aan, ik heb zijn aandacht:
“Felix, mag ik jou helpen en wil je antwoorden?” En tegelijkertijd knik ik heftig en geluidloos mijn hoofd en souffleer ‘Ja’ tegen mijn zoon. Dan komt het verlossende woord met zijn lage puberstem:
“Jaaah!”
De vrouw is hiermee tevreden. En eigenlijk heeft ze gelijk, dat ze hem wil horen, zijn goedkeuring wil horen ook al heeft Felix geen besef van waarmee ik bezig ben.
En gelukkig kan ik nu verder, want Felix heeft een Digid!

Bewindvoerders

En dan gaan we naar de rechtbank, Felix, Ronald en ik. De rechter wil ons zien, omdat we het curatorschap hebben aangevraagd voor onze zoon, die binnenkort volwassen wordt. Als ouders hebben we geen idee, hoe we onze zoon op dit bezoek moeten voorbereiden. De avond voor de rechtszitting zeg ik het uiteindelijk het volgende:
“Felix, morgen gaan we naar de rechtbank. Je wordt 18 jaar en groot. Papa en mama willen je altijd blijven helpen en dat gaan we vertellen aan de rechter.”
Ik zie dat hij er niets van begrijpt, maar hij vertrouwt ons. De volgende dag moeten we vroeg op en rijden richting centrum Utrecht. Felix is deze ochtend met heel andere dingen bezig in zijn hoofd en niet zo vrolijk. Gedwee gaat hij mee dit grote vreemde en lege gebouw in, dat geheel in de ‘Covid’-stand staat. Hierdoor voelt het nog onpersoonlijker en killer dan normaal. Als we naar binnen mogen bij de rechter, komen we terecht in een grote ruimte, waar slechts een paar stoelen staan. Felix neemt plaats achter in de zaal tegen de muur, een veilige plek voor hem. Wij nemen plaats op stoelen vooraan, maar alsnog op twee meter afstand van de rechter. Ik kan haar net verstaan als ze spreekt. Naast haar, gescheiden door een plexiglas scherm, zit de griffier. Tijdens de zitting zie ik haar, als ze niet aan het typen is, met grote ogen naar mijn zoon kijken, die zich in zijn eigen wereld bevindt met alle bijbehorende geluiden en gebaren. Het is natuurlijk niet alledaags dat degene waarom het gaat, totaal geen aandacht heeft voor wat hier wordt besproken. Hij is namelijk bezig met Corona en dat hierdoor de nieuwe Disneyfilms maar niet worden uitgebracht.

• 

De rechter blijkt een vriendelijke vrouw, ik schat haar achter in de vijftig Ze begint deze zitting tot onze verbazing met haar excuses aan te bieden.
“Het spijt me, dat wij als rechtbank niet hebben gereageerd op het feit, dat u had aangegeven dat het voor uw zoon een overbelasting is om hier te verschijnen. Hiervoor moeten we in de toekomst bij de rechtbank wijzigingen aanbrengen in de aanmelding. Dat is niet nog gebeurd, onze excuses hiervoor.”
Inderdaad had ik aangegeven, dat het onmogelijk is voor Felix om hierheen te komen, maar ik heb nooit een reactie hierop gehad. Wel fijn, dat ze hierop terugkomt, het toont de grondigheid waarmee ze ons verzoek vooraf heeft bestudeerd. Dat blijkt ook aan het einde van de zitting. De rechter stelt dat wij voor Chris en Marieke niet deze rechtsgang meer hoeven te maken. We kunnen dan met referentie aan haar en deze zitting te zijner tijd de bewindsvoering aanvragen. Ja, want we worden geen curator voor Felix, dit word je alleen bij kans op financieel wanbeheer en dat is natuurlijk niet aan de orde bij ons. Wij worden bewindvoerders en mogen in die hoedanigheid alles voor onze zoon regelen.Verder is deze bijeenkomst een formaliteit. Wel vraagt ze nog naar het beroep van Ronald en mij. Maar ze is gerustgesteld en zegt als slot.
“Tja drie, dat is veel. Ik wens u ook veel succes.” We vertrekken en hoeven hier gelukkig dus niet meer terug te komen.

Ermelo

Het is vrijdag 13 december van het vorige jaar, dat Ronald en ik richting Ermelo rijden Een afstand van 50 kilometer, 50 minuten rijden met de auto. Er is een plek beschikbaar voor Felix bij de instelling, waar hij ruim een jaar geleden voor is ingeschreven. Hier wordt een nieuwe groep opgericht, een huis gerealiseerd, waar hij zou kunnen gaan wonen samen met 6 andere jongens van zijn leeftijd. Terugkijkend is het vreemd, dat we er zo onbevangen heen rijden. Op de heenweg zegt Ronald ironisch:
“Eindelijk een keertje samen op weg, gezellig!”

Eenmaal daar overvalt het ons dus. We rijden een prachtig onderhouden park in met veel bomen en ruime paden. Er staan oude gerenoveerde gebouwen, afgewisseld met allemaal laagbouw huizen. We worden ontvangen en komen in een leeg goed onderhouden ruime bungalow terecht met eigenlijk alles wat je maar wilt voor je kind. Opeens word ik kritisch, want ik zie dat dit de werkelijkheid kan worden. Ook Ronald zie ik schakelen, het is een reële optie, dat ons kind hier gaat wonen.
“Voor Felix is een schommel in de tuin echt noodzakelijk, is dat een mogelijkheid?”, vraagt hij en ik merk hieraan dat hij al bijna over de streep is.
Maar ik ben eigenlijk een beetje boos, het grijpt me aan. Ik merk dat ik me van tevoren niet voldoende heb verdiept in wat hier eigenlijk gaat gebeuren. Daarom vraag ik:
“Wat voor kinderen komen hier dan, hoe is de keuze gemaakt om deze jongens bij elkaar te ‘zetten’? “
Het antwoord is weloverwogen:
“Vanuit de instelling hebben we gezien, dat in de leeftijdscategorie waarin Felix zit, veel kinderen op de wachtlijst staan. We hebben met alle experts gekeken naar de aanmeldingen, gekozen welke jongeren bij elkaar zouden passen, gezien hun beperkingen, hun overeenkomsten, hun leeftijd en op basis daarvan is bepaald dat deze groep past bij elkaar. Er komt een nieuw team, die veel zin hebben in deze uitdaging.”
Ronald en ik lopen verder rond en zien dat het goed is. De laatste slaapkamer die we ingaan, zou het beste zijn voor Felix. We weten het onafhankelijk van elkaar. Er is nog geen indeling, maar ze zullen ons verzoek bij het team inbrengen. En dan slaat de emotie toe, dat we dit nu al zeggen en dus eigenlijk beslissen. Dit is het dus. Gaat Felix hier echt wonen en al eind januari? Het is niet tijdelijk, dit is voor heel lang, waarschijnlijk voor altijd. Ik sta in de gang, eigenlijk zijn we klaar met kijken en praten. De instroombegeleidster vraagt me:
“Hoe voelt dit?” Het is de goede vraag om de realiteit onder ogen te zien.
“Heel moeilijk.” antwoord ik dan met tranen in mijn ogen.  
Daarna gaan we naar buiten, ik wil nu het hele terrein rond en Ronald ook. Dit noemen ze een zorgpark. Wij kennen het terrein waar onze Chris woont, prachtig. Maar dit is nog groter, ruimer opgezet.

Geen keus

Desgevraagd, vertelt men dat er geen zwembad is, helaas wegbezuinigd.
“Is er mogelijkheid om naar school te gaan?” vraagt Ronald. Dat zou een trekker zijn voor Felix, hij wil terug naar school. Men vertelt dat er een groep wordt opgericht, waarmee ze verschillende soorten dagbesteding gaan uitproberen, zodat ze kunnen uitvinden wat Felix leuk vindt. Ik weet nu al dat dit spannend gaat worden, want Felix heeft geen cv. Nog nooit heeft hij buiten school iets functioneels gedaan. Maar eigenlijk ben ik dit uurtje alleen maar bezig om te wennen aan het feit dat mijn kind hier straks zal rondlopen. Voor mij en Ronald wordt dit ook een gedeelte van ons leven, het is vreemd. Na de wandeling, bespreken we hoe het nu verder ‘moet’. Duidelijk is dat we 6 dagen hebben om ons te bedenken of we dit voor Felix willen. Ik zeg:
“Eigenlijk had ik nog een halfjaartje later gewild, het is me nog te vroeg.”
De urgentie voor Felix om nu te verkassen is helemaal niet zo groot momenteel. Hij is net helemaal gewend aan de situatie in de opvang waar hij nu is in Woerden. Mijn kind is vrolijk en blij de laatste tijd en weet waar hij aan toe is. Maar het antwoord is duidelijk:  
“Achter Felix staat een wachtlijst met kinderen te popelen om hier te gaan wonen, als je dit niet wilt, dan gaat zijn kans voorbij.”
Er is geen keus.
Ronald en ik nemen afscheid en rijden weg. Even wat eten en napraten in de buurt kan niet, want alles is gesloten door de Lockdown. Toch rijden we naar Harderwijk, dat met de fiets vanuit de instelling maar tien minuten beslaat. Gezellig stadje, besluiten we als we er doorheen zijn gelopen. Dit zal Felix leuk vinden. Op de terugweg in de auto, wil ik niet beslissen. Even rust en laten bezinken.

Allebei

En dan wordt het steeds duidelijker rond Oud en Nieuw, Piet gaat met twee vrienden in Amsterdam wonen. In een benedenwoning met tuin, in het centrum. Ik ben blij, hij wilde dit zo graag. Het gaat lukken. Met alle Corona ellende erom heen is dit een prachtig lichtpunt voor hem. Alle tentamens zijn gehaald en nu dit mooie nieuws. Top.

Het is een bizar verhaal, dat het zo samenkomt. Mijn twee zoons gaan op een paar weken na, gelijk uit huis. Maar de tegenstelling in de wijze waarop dit gaat, is ongelooflijk. Ik laat het over me heen komen, probeer te bedenken hoe het straks zal zijn. Eigenlijk heb ik wel een idee, hoe het met Piet zal zijn. Dat het niet meer vanzelfsprekendheid is, dat hij thuiskomt, dat ik hem ’s avonds niet meer zijn slaapkamer in kan lopen en hem welterusten zal wensen. Heel vreemd. Ja, heimwee krijg ik zeker.
“Dat zal wel even slikken zijn!”, zoals een vriendin het heeft ervaren, wiens zoon in Maastricht is gaan wonen. Maar Piet zit dichtbij, een voordeeltje.
Bij Felix heb ik heel andere vragen. Hoe zal hij reageren op zijn nieuwe huis, zijn slaapkamer, huisgenoten, begeleiding en de omgeving. Deze zoon maakt niet zelf zijn keuzes, dat gaan wij nu doen voor hem. Zoals we dat altijd hebben gedaan.

Onze keuze

Ronald schakelt sneller dan ik. Ik kan nog niet aan het idee wennen. Mijn hart wil nog niet mee met het idee dat ik mijn kwetsbare kind ga loslaten in deze nieuwe omgeving. Maar mijn ratio zegt dat het een goede plek is voor Felix en zo wordt het besloten. Ons kind gaat naar Ermelo. Eerst vertellen we het Piet, Femke, dan de familie en Marieke.
“Ik voel me een verrader, dat iedereen het weet maar Felix nog niet”, zegt Ronald. Maar we weten dat timing essentieel is, niet te vroeg en niet te laat. En moeilijk ook ook hoe we hem dit gaan vertellen. De woordkeuze is en blijft lastig, want we weten gewoon niet precies wat hij wel en niet begrijpt.

Uiteindelijk vertellen we het Felix op zondagmiddag, als hij alleen met ons thuis is. Ronald start en zegt de woorden in een rustig tempo:
“Felix kom je bij ons zitten? We willen met je praten.”
Als hij tussen ons in op de bank, gaat hij verder:
“Felix, papa en mama willen je iets vertellen. Jij gaat stoppen in Woerden en bij Bruintjes (de zorgboerderij, waar Felix al sinds 13 jaar komt). Je gaat ergens anders logeren.”
Dan vervolg ik: “Maar eerst gaan we jouw verjaardag vieren, je wordt 18 jaar, volwassen. En daarna gaan we op je nieuwe logeerplek kijken.”
Dan reageert Felix en wat hij precies zegt, kunnen we niet verstaan, maar het is iets met “Chris?” En tegelijkertijd wijst hij naar zichzelf en kijkt ons aan met tranen in zijn ogen. We zijn perplex, dat hij hiermee komt . Want Felix heeft ooit aangegeven, dat hij niet bij zijn jongere broertje wil wonen, logeren of wat dan ook. Hij wil niet tussen deze kinderen ‘zitten’, die hij natuurlijk vaak ziet bij zijn bezoeken aan Chris. Deze personen zijn anders dan hij, daar wil hij zich niet mee identificeren. Ook heeft Felix waarschijnlijk duidelijk besef wat er destijds, 10 jaar geleden, is gebeurd. Chris is toen uit huis geplaatst. Een grote angst voor Felix, kennelijk. En we stellen Felix gerust.
“Nee”, zeg ik en vervolgens rustig en behoedzaam formuleer ik: “Niet bij Chris! Jouw logeren is ergens anders. Jij komt nog naar huis.”
We horen een zucht van opluchting.  
“Altijd boerderij.” Zegt hij nog.
“Dat is dan ook klaar Felix, nog drie keer en dan geen boerderij meer.” Dat vindt hij prima, denken we. Felix vraagt verder niets, dit moet bezinken. Deze marginale informatie is voldoende nu, meer is alleen maar verwarrend. We vertellen niet, dat hij zijn vriendin Marjolein en vriend Ole daarna niet meer zal zien, dat hij geen boekjes meer gaat lezen met Caroline elke dinsdag als hij terugkomt van de boerderij. We zeggen alleen maar positieve dingen. Ronald en ik voelen allebei dat hij ons vertrouwt, verder moeten we het afwachten.

Alles wordt anders

Felix krijgt de kamer, waarop we onze zinnen hadden gezet, heel fijn. Een mooie groene kleur kiezen we uit voor een wand van zijn kamer en zo zal hij straks in een fris geschilderde kamer intrekken. Maar dit is het laatste wat hem straks interesseert, als hij hier intrekt, dat weet ik. Een nieuw bed, televisie en kast kopen we online en laten het daar bezorgen. Ronald rijdt twee keer daar heen om de kamer gereed te maken. Na wikken en wegen, is het nu bijna zover. Eerst een bezoekje, dan een dagje wennen en daarna per drie februari zal hij voor het eerst gaan logeren voor vier nachten en zo bouwen we het uit.

• 

Intussen bereid ik de overgang voor. Want als Felix daar gaat wonen, stopt zijn PGB (Persoonsgebonden budget) na 12 jaar! De instelling neemt zijn indicatie (het geld voor zijn zorg) over in Zorg In Natura, zoals dat heet. Dit betekent dat ik alle mensen, zorgcontracten die er voor hem zijn, moet stoppen. Eigenlijk worden alle zorgverleners die hij ‘in dienst heeft’, worden ontslagen. Maar iedereen begrijpt het, ze weten alles over Felix en ook dat dit eraan zat te komen.

En doordat ik zo intensief bezig met de overgang van Felix naar zijn nieuwe huis en de administratieve handelingen die nodig zijn omdat hij 18 jaar wordt, begint het te wennen. Piet is intussen ook bezig met zijn twee vrienden over de indeling van zijn nieuwe onderkomen, hij regelt dit allemaal zelf. Ik zie alleen foto’s, ben er nog niet geweest. Een heel ander traject dan zijn jongere broer. Wat zal het rustig worden zonder deze mannen. Maar ik weet zeker, dat ze beiden nog regelmatig thuis zijn, dat stelt me gerust. Alles komt nu tegelijk. Binnen mijn gezin heeft dit niets te maken met de Covid- maatregelen, de Lockdown of de avondklok. In mijn gezin wordt alles anders.